Σάββατο 28 Μαρτίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ- ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ- ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ"ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EL GRECO"

 
 
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ- ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ
         ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
 " Ο ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ  ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EL GRECO"

  

    Η ευαισθητοποίηση και η αγάπη των μαθητών για το μεγάλο ζωγράφο Δομήνικο Θεοτοκόπουλο κινητοποίησε την πραγματοποίηση διδακτικής επίσκεψης της πολιτιστικής ομάδας του Γυμνασίου Λουτρακίου  στο Βυζαντινό Μουσείο με σκοπό την ξενάγηση στην περιοδική έκθεση του  Μουσείου με τίτλο  "Ο ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EL GRECO".

 

  Την ξενάγηση ανέλαβε η Κυρία Κούτχια Νεκταρία Φιλόλογος- Αρχαιολόγος και υπεύθυνη του Πολιτιστικού Προγράμματος.  


 


     Για πρώτη φορά μια έκθεση επιχειρεί να ερμηνεύσει τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο με βάση το κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον που καθόρισε κυρίαρχες καλλιτεχνικές του επιλογές. Η έκθεση αναπτύσσεται σε τρεις ενότητες:

   Η πρώτη παρουσιάζει τις σχέσεις Κρήτης και  Βενετίας του 16ου αιώνα και  χαρτογραφεί την  κοινωνική, ιδεολογική και  οικονομική διάρθρωση του  νησιού.

  Η δεύτερη εξετάζει τα  καλλιτεχνικά φαινόμενα του ιδιαίτερου αστικού, κοσμοπολίτικου περιβάλλοντος των  Κρητικών πόλεων, δίνοντας έμφαση στο  πώς οι Κρητικοί ζωγράφοι επιχείρησαν να  συνδυάσουν τη  βυζαντινή με τη  δυτική παράδοση. Maniera italogreca

 

  Η τελευταία ενότητα δομεί  μια ερμηνεία για  την  κρητική περίοδο του  Θεοτοκόπουλου, με βασικό  εργαλείο την  υφολογική εξέταση των  έργων  του και  τη  σύγκρισή τους  με άλλα  κρητικά έργα.
 
      Η Έκθεση φιλοξενεί  τρία έργα του Θεοτοκόπουλου που βρίσκονται στην Ελλάδα και αφορούν στη βυζαντινή περίοδο του ζωγράφου, τον βυζαντινό τρόπο ζωγραφικής του και τον συνδυασμό βυζαντινής και αναγεννησιακής ζωγραφικής  maniera italogreca.

 
    Οι μαθητές  είχαν την ευκαιρία να δουν  την "  Κοίμηση της Θεοτόκου" 1565, ενυπόγραφο νεανικό έργο του Μεγάλου ζωγράφου που κοσμεί την ομώνυμη εκκλησία στην Ερμούπολη της Σύρου και φιλοξενήθηκε στο Μουσείο για την Έκθεση.
  

 

  Παράλληλα θαύμασαν και  δύο έργα από το Μουσείο Μπενάκη την  «Προσκύνηση των Μάγων»,(1565-1567) ένα από τα αγαπημένα θρησκευτικά θέματα του ζωγράφου αλλά και τον «Ευαγγελιστή Λουκά που ζωγραφίζει την Παναγία την Οδηγήτρια».(1567) Ένας πίνακας μέσα στον πίνακα! 
 




   ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΜΟΝΙΜΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ 
 
Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν και να ξεναγηθούν από την Κ. Κούτχια Νεκταρία στη Μόνιμη Συλλογή του Μουσείου 





Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας είναι ένα από τα σημαντικότερα δημόσια μουσεία στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα (1914) με σκοπό τη συλλογή, μελέτη, διατήρηση και έκθεση της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής πολιτιστικής κληρονομιάς στην ελληνική επικράτεια.


  Η συλλογή του μουσείου περιέχει σημαντικό αριθμό αντικειμένων (περίπου 30.000) όπως φορητές εικόνες, γλυπτά, κεραμικά, εκκλησιαστικά υφάσματα, ζωγραφικά έργα, μικροτεχνία και αρχιτεκτονικά μέλη (τοιχογραφίες και ψηφιδωτά).



 



Η μόνιμη συλλογή του μουσείου διαμορφώνεται σε δύο κύρια μέρη: Το πρώτο μέρος είναι αφιερωμένο στη Βυζαντινή περίοδο (από τον 4ο έως τον 15ο αιώνα μ.Χ.) και περιέχει 1.200 εκθέματα και το δεύτερο μέρος με τίτλο «Από το Βυζάντιο στη νεώτερη εποχή» παρουσιάζει 1.500 εκθέματα από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα.



Το Βυζαντινό Μουσείο του 21ου αιώνα συγκροτείται στη βάση μιας εντελώς νέας μουσειολογικής πρότασης, που υπακούει στις απαιτήσεις της σύγχρονης μουσειολογίας.
Από τον Αρχαίο κόσμο στο Βυζάντιο. Περίοδος Παλαιοχριστιανική. Στα ερείπια αρχαίων ναών οι πρώτοι χριστιανοί θεμελίωσαν τις πρώτες εκκλησίες τους. Συνέχεια και μετάβαση από το παλαιό στο νέο.



 

 
Συλλογή Γλυπτών :   Τα παιδιά γνώρισαν το μεγαλύτερο μέρος της  πλούσιας συλλογής γλυπτών του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών ( διαθέτει περίπου 2.000 κομμάτια). Τον κορμό της αποτελούν τα γλυπτά που χρονολογούνται στη βυζαντινή εποχή (324-1453).
 
Συλλογή Τοιχογραφιών :  Οι μαθητές γνώρισαν την τέχνη της τοιχογραφίας μέσα από τη Συλλογή Τοιχογραφιών του Μουσείου.  αν και  περιορισμένη η συλλογή, ωστόσο  είναι πολύτιμη, καθώς σκιαγραφεί την πορεία της μνημειακής θρησκευτικής ζωγραφικής στον ελλαδικό χώρο κατά τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους.


 Συλλογή Εικόνων : Οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες του Μουσείου συγκροτούν μία από τις σημαντικότερες και πλουσιότερες συλλογές του. Η συλλογή διακρίνεται όχι μόνο για τον ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό έργων –περίπου 3.000– αλλά και για την ποικιλία των εικονογραφικών θεμάτων που καλύπτουν χρονικά το σύνολο της βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης και προέρχονται από τον ευρύτερο ελλαδικό, μικρασιατικό και βαλκανικό χώρο καθώς και από τη Ρωσία.

 
 
 
Οι  μαθητές ξεναγήθηκαν στη συλλογή των μεταβυζαντινών  εικόνων του Μουσείου που  είναι πολυάριθμες και μαρτυρούν τη συνέχεια της θρησκευτικής ζωγραφικής από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα στον Ορθόδοξο κόσμο, την Kρήτη (15ος-17ος αι.) και τα Επτάνησα (17ος-18ος αι.). Από τη βενετοκρατούμενη Κρήτη η συλλογή διαθέτει έργα των ζωγράφων Aγγέλου, Mιχαήλ Δαμασκηνού, Θωμά Mπαθά, Eμμανουήλ Λαμπάρδου και Βίκτωρος, καθώς και των Eμμανουήλ Tζάνε, Φιλοθέου Σκούφου, Θεοδώρου Πουλάκη και Hλιού Mόσκου, που εγκατέλειψαν την Kρήτη μετά την κατάληψή της από τους Tούρκους, το 1669, και εγκαταστάθηκαν στα Επτάνησα.





 


Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τη  Συλλογή Χειρόγραφων Κωδίκων και Εγγράφων του Βυζαντινού Μουσείου που  περιλαμβάνει περίπου 450 έργα  και χρονολογούνται από τον 6ο έως τον 19ο αιώνα  ενώ παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία και τη χρήση των βυζαντινών και μεταβυζαντινών κωδίκων, την εξέλιξη της γραφής, της εικονογράφησης και της στάχωσης.






Μικροτεχνία :  Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν τη συλλογή Μικροτεχνίας του Μουσείου, η οποία  περιλαμβάνει περίπου 6.000 αντικείμενα. Πρόκειται για έργα κυρίως εκκλησιαστικά, αλλά και κοσμικά, κατασκευασμένα από ποικίλα υλικά και με διάφορες τεχνικές, τα οποία χρονολογούνται από τον 4ο έως και τον 19ο αιώνα.
  


 
Περάσαμε υπέροχα! Μάθαμε, είδαμε, ζήσαμε μια σπουδαία εμπειρία σήμερα!
Συγχαίρω τους μαθητές της πολιτιστικής ομάδας για το ήθος και το σεβασμό που υπέδειξαν κατά την επίσκεψη στο Βυζαντινό Μουσείο και στο Βοτανικό κήπο!
 
Η υπεύθυνη του Πολιτιστικού Προγράμματος Γυμνασίου Λουτρακίου
 Κούτχια Νεκταρία




 

 


 

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2015

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ- ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ ΚΗΠΟ ΙΟΥΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΙΟΜΗΔΟΥΣ ΧΑΙΔΑΡΙ ΑΤΤΙΚΗΣ ΜΑΡΤΗΣ 2015

 
 
« Πολιτιστικό Πρόγραμμα Γυμνάσιο Λουτρακίου - Επίσκεψη στο Βοτανικό Κήπο Ιουλίας και Αλεξάνδρου Διομήδους στο Χαϊδάρι Αττικής» Μάρτης 2015

    Η πολιτιστική ομάδα του Γυμνασίου Λουτρακίου Προκειμένου  είχε την ευκαιρία να  επισκεφθεί έναν σπουδαίο Βοτανικό Κήπο λίγα μόλις χιλιόμετρα από το Λουτράκι, στην είσοδο της Αθήνας, στο Χαϊδάρι και συγκεκριμένα δίπλα στη Μονή  Δαφνίου.

   Όταν φτάσαμε στο Βοτανικό κήπο μας περίμενε ο γεωπόνος  Κύριος Πορέβης, για να μας ξεναγήσει στο Βοτανικό κήπο. Πριν ξεκινήσουμε μας ενημέρωσε ότι ο Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Διομήδους είναι ένα κοινωφελές Ίδρυμα και οφείλει όχι μόνο την επωνυμία του αλλά και την ύπαρξή του σε ένα φωτισμένο οραματιστή, τον Αλέξανδρο Διομήδη, μια από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες της νεότερης Ιστορίας του τόπου μας. Κληροδότησε όλη την περιουσία του σ’ αυτόν τον κήπο, δηλαδή τα έξοδα για την κατασκευή, για την συντήρηση ακόμα και για την αμοιβή των υπαλλήλων που εργάζονται καθημερινά μέχρι και  σήμερα.

    Ο κήπος ιδρύθηκε το 1952, μετά το θάνατο του Διομήδους, αφού κληροδοτήθηκε στο  Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο στο οποίο  ανήκει διοικητικά, συγκεκριμένα στο Βιολογικό τμήμα. Μέρος στην ιδιοκτησία έχει η Εθνική Τράπεζα καθώς ο Αλ. Διομήδης είχε διατελέσει για πολλά χρόνια διοικητής της.  Το 1975 ο Κήπος έτοιμος πια άνοιξε τις πύλες του για το κοινό. Από τότε επιτελεί σημαντικό εκπαιδευτικό και επιστημονικό έργο, αφενός φέρνοντας σε επαφή το ευρύ κοινό με το φυτικό πλούτο του πλανήτη μας, αφετέρου βοηθώντας στη διατήρηση και προστασία σπάνιων και απειλούμενων φυτών.

   Τα 1.860 στρέμματα περίπου του κήπου φιλοξενούν περισσότερα από 3.800 είδη φυτών, εκ των οποίων τα 3.300 είναι καλλιεργούμενα ενώ τα 500 αυτοφυή. Στη φυτοθήκη του κήπου διατηρούνται περίπου 12000αποξηραμένα δείγματα φυτών. Η επισκεψιμότητα ετησίως όσον αφορά στα σχολεία ανέρχεται στους 7.000-8.000 μαθητές ενώ συνολικά μαζί με τους επισκέπτες που καθημερινά επισκέπτονται τον κήπο ξεπερνούν τα 10.000 άτομα.

 
                           Ο κήπος είναι χωρισμένος στα εξής τμήματα:

Το φυτώριο

Ανθώνας- τμήμα καλλωπιστικών φυτών: με παρτέρια που είναι ανθισμένα ολόκληρο το έτος  και 25 λίμνες.

Το οικονομικό τμήμα : με τα είδη της ελληνικής χλωρίδας που έχουν οικονομική και παραγωγική σημασία

Το συστηματικό τμήμα: που έχει εκπαιδευτική σημασία και παρουσιάζει τις βασικές οικογένειες της Συστηματικής Βοτανικής.

Το θερμοκήπιο

Δενδρώνας: καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του κήπου με δένδρα από όλο τον κόσμο, χωρισμένα ανά γεωγραφικές περιοχές.

Τα ιστορικά φυτά: ιστορικό τμήμα με φυτά τα οποία αναφέρονται δε διάφορα κείμενα της ιστορίας ή της μυθολογίας.

Τα φαρμακευτικά φυτά: Φυτά και βότανα με θεραπευτικές ιδιότητες.



 


   Η ξενάγηση της ομάδας μας επικεντρώθηκε στο τμήμα ιστορικών,  φαρμακευτικών και καλλωπιστικών φυτών.


Τμήμα ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΦΥΤΏΝ

     Ξεκινώντας την περιήγησή μας αριστερά από την κεντρική είσοδο έχει διαμορφωθεί το τμήμα των ιστορικών φυτών, ένα τμήμα που δε συναντάται σε κανέναν άλλο βοτανικό κήπο στον κόσμο. Εδώ φιλοξενούνται είδη που αναφέρονται από την Αρχαία Ελληνική Μυθολογία ως εμπλεκόμενα σε διάφορους μύθους ή αφιερωμένα στους θεούς. Υπάρχουν ακόμα είδη που αναφέρουν η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη.

     Η ομάδα μας είχε την ευκαιρία να παρατηρήσει το νάρθηκα, στον βλαστό του οποίου ο Προμηθέας έκρυψε τη φωτιά και τη μετέφερε κρυφά από τους θεούς στους ανθρώπους, την αφιερωμένη στην Αφροδίτη Μυρτιά, (ο Πίνδαρος την αναφέρει ως Μυρτίνη ενώ ο Διοσκουρίδης Μυρσίνη), που με τους κλάδους της η Θεά κάλυψε το γυμνό της σώμα όταν βγήκε από τη θάλασσα, καθώς επίσης και την  Άκανθο  από τα φύλλα της οποίας προήλθε η έμπνευση για τα κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού. Ακόμα τον κισσό και το  αμπέλι που είναι αφιερωμένα στο θεό Διόνυσο. Στη συνέχεια είδαμε τον αθάνατο, ο οποίος ανθίζει κάθε 90-100 χρόνια και μετά πεθαίνει. Η φύση όμως προνοεί γι’ αυτόν και πετάει παραφυάδες πολλά μικρότερα άνθη. Από το χυμό του παρασκευάζεται το ποτό τεκίλα.



   Παρατηρήσαμε το Κώνειο με το οποίο θανατώθηκε ο φιλόσοφος Σωκράτης επειδή εισήγαγε «καινά δαιμόνια». Το κώνειο σε μεγάλες ποσότητες παραλύει το Κεντρικό Νευρικό σύστημα φέρνοντας επώδυνο θάνατο. Έπειτα συναντήσαμε  και  τη δάφνη, η οποία ήταν αφιερωμένη στο Θεό Απόλλωνα. Mάλιστα υπάρχει δοξασία που αποδίδει την ονομασία της περιοχής “Δαφνί” αλλά και της “μονής Δαφνίου” στα φύλλα Δάφνης γύρω από τον αρχαίο ναό του Απόλλωνα στα ερείπια του οποίου οικοδομήθηκε η  Βυζαντινή Μονή Δαφνίου. Πιο κάτω είδαμε  το δίκταμο, φυτό της Κρήτης  που ήταν αφιερωμένος στη θεά Άρτεμη γιατί θεωρείτο ότι βοηθούσε τις γυναίκες στον τοκετό, το χρυσόξυλο από το φλοιό του οποίου οι αρχαίοι έβαφαν τα υφάσματα τους, την ελιά, ιερό δένδρο της Αρχαίας Αθήνας και την αγριελιά με τους κλάδους της οποίας  στεφάνωναν τους Ολυμπιονίκες.
 

    Συναντήσαμε επίσης το παλιούρι, από όποιο λαός μας πιστεύει ότι ήταν φτιαγμένο το στεφάνι του Χριστού, και την κουτσουπιά ή αλλιώς δένδρο του Ιούδα, διότι λέγεται πως ήταν το δένδρο από το οποίο κρεμάστηκε ο Ιούδας!

 
    Είδαμε τον πάπυρο,  με τον οποίο κατασκεύαζαν το υλικό που χρησιμοποιούσαν για να γράφουν, ο οποίος ζει στο νερό αλλά και στη ξηρά. Πιο κει ο μανδραγόρας, με την ανθρωπόμορφη ρίζα του,  γνωστός για τις παραισθησιογόνες ιδιότητές του, φύλλα του οποίου μασούσε η Πυθία προκειμένου να βρεθεί σε κατάσταση έκστασης και δώσει τους χρησμούς. Ανήκει στην κατηγορία των πόων.

    Αξίζει να παρουσιάσουμε και το σχίνο ή αλλιώς το μαστιχόδενδρο  το οποίο καλλιεργείται με τη μορφή αυτή παράγοντας τη μαστίχα μόνο στη Νότια Χίο και πουθενά αλλού παγκοσμίως. Αμερικανοί επιστήμονες προσπάθησαν να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες, ώστε να ευδοκιμήσει ο σχίνος και να παραχθεί η μαστίχα χωρίς να τα καταφέρουν.

 





Τμήμα Φαρμακευτικών- καλλωπιστικών Φυτών

      Η ομάδα μας ξεναγήθηκε σε ένα απαράμιλλης ομορφιάς φυσικό τοπίο. Εδώ πια στο τμήμα φαρμακευτικών φυτών είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά τα χαρακτηριστικά των βοτάνων που είπαμε στην τάξη. Ο γεωπόνος μας μίλησε για τα βότανα και μας έδωσε πολύτιμες συμβουλές για τη φροντίδα τους.

      Βότανα ορίζουμε τα αρωματικά φυτά που έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες. Δεν χρειάζονται υπερβολικό πότισμα διότι υπάρχει κίνδυνος να σαπίσουν και να δεσμευτεί το άρωμά τους καθώς όσο αυξάνεται ο διαλύτης το νερό, τόσο μικραίνει η περιεκτικότητα σε αρωματικές ουσίες.

    Σε ότι αφορά τη Χρήση τους: Από τα βότανα χρησιμοποιούμε το βλαστό, το φύλλωμα ακόμα και τη ρίζα, ανάλογα που βρίσκονται οι φαρμακευτικές ιδιότητες και  παρασκευάζουμε αφεψήματα, βάμματα, καταπλάσματα. Με πολλά από αυτά κάνουμε και κομπρέσες.

    Παράλληλα με τις συμβουλές του Γεωπόνου,  η ομάδα μας είχε την ευκαιρία να δει πολλά βότανα στο φυσικό τους χώρο.

    Ξεχωρίζουν ο περίφημος δίκταμος της Κρήτης, ο μανδραγόρας, το βάλσαμο ή αλλιώς υπερικό (το λεγόμενο σπαθόχορτο), η δακτυλίτιδα, η μπελλαντόνα, ο απήγανος, η φασκομηλιά, το δενδρολίβανο,  η ρίγανη,  η λουιζα, το χαμομήλι, η μαντζουράνα, η αγγελική, η βαλεριάνα, η λεβάντα, η αψιθιά, η αλόη, αχιλλεία, ο βασιλικός, ο δίλοβος ή γκίγκο μπιλόμπα, η δάφνη, ο δυόσμος, η μέντα ή  φλισκούνι,  το θυμάρι,  το ιπποφαές,  ο κουρκουμάς, ο λιναρόσπορος,  το ταραξάκο ή αλλιώς η  πικραλίδα  το τριαντάφυλλο,  το αγριοτριανταφυλλιά,  το σαλέπι- ή αλλιώς η ορχιδέα- σερνικοβότανο,  το τίλιο ή φλαμούρι,  η μανώλια,  ο πανσές,  ο μενεξές, το μπαμπού, η λικιδάμβαρις,    το βερνικόδενρδο (για τη βαφή αντικειμένων ακόμη και των μαλλιών), η φελλοφόρος δρυς, από το φλοιό της οποίας παίρνουμε το φελλό, η χαρουπιά (οι σπόροι της οποίας χρησιμοποιούνταν για τη ζύγιση πολύτιμων λίθων) η καλοπιστή δαμασκηνιά, η πασιφλώρα,  ο μαραθόσπορος.





      Περιπλανηθήκαμε για πολλές ώρες, συλλέξαμε πληροφορίες, φωτογραφήσαμε και φωτογραφηθήκαμε…, καταγράψαμε, αλλά και ξεκουραστήκαμε σ΄ένα πανέμορφο τοπίο. Η συνέχεια θα μας επιφύλασσε  ξενάγηση στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών στην Έκθεση του Δομήνικου Θεοτοκοπουλου!
       Ήταν εξαιρετική εμπειρία.  Ευχαριστούμε πάρα πολύ τον Κ. Πορέβη για την επιστημονική και εμπεριστατωμένη ξενάγησή του. Περάσαμε πολύ  ωραία, μάθαμε πολλά.  
 
                                         Κούτχια Νεκταρία
                          Υπεύθυνη Πολιτιστικού Προγράμματος
                                      Γυμνάσιο Λουτρακίου